Berichten door Nelleke

Ik heb er zelf jarenlang mee geworsteld en ook mijn cliënten stoeien ermee: grenzen aangeven. Innerlijke grenzen gaan simpelweg over voelen wat je wel of niet wilt (of kunt) en daar trouw naar opleven. Het andere aspect ervan is: ze communiceren wanneer anderen iets van je vragen.

Negeer je deze persoonlijke richtlijnen van jezelf steeds weer, dan wordt je een speelbal van de behoeften van anderen. Je leeft dan tegen jezelf in, en vaak merk je na een tijd frustratie. Je loopt vast en dat is zowel onbevredigend als uitputtend.

Hoe begin je met grenzen aangeven?

Hoe kom je hieruit los? Door dit te doen: ontwikkel de vaardigheid om te communiceren over je grenzen. Maar om dat te kunnen, moet er eerst iets anders gebeuren. Namelijk in beeld krijgen waar jouw innerlijke grenzen liggen. Want die bedenk je niet, die zijn er. In dit blogartikel leg ik je er meer over uit.

Een voorbeeld uit mijn eigen leven is dat ik graag de bejaarde dames uit mijn kerk bezoek. Het past bij mijn innerlijke voorkeur. Ik hou van het luisteren naar hun verhalen en het stellen van verdiepende vragen zodat het contact opbloeit. Ze vinden het fijn dat ik kom. Maar ik weet en voel dat ik geen doener ben. De klusjes in het leven van deze dames ga ik niet doen. Daar ligt mijn innerlijke grens, een aanwijzing in mezelf die ik honoreer. Zo heb ik op de lange termijn de energie en enthousiasme om dit te blijven doen. Voel je de begrenzing? 

Hoe weet je waar je eigen grenzen liggen?

Om te weten waar jouw grens ligt, moet je gaan voelen en dat gevoel serieus nemen. Daar is tijd en rust voor nodig. Let op; een belangrijke dwarsbomer is je ratio. Die is heus zinvol, maar hij is ook dominant en komt met eindeloze redenaties. Dat is niet helpend en trekt je weg bij het voelen van je innerlijke grens. Leg die dus maar even op een denkbeeldige plank in een mandje.

Stel, er wordt je gevraagd om in een commissie plaats te nemen. Bedenk zelf maar even wat voor een. Een goed moment om wat verkennend grenzen werk te doen!

Tip 1: Ga zitten met een kopje thee. Zet je voeten op de grond. Leg je handen in je schoot en haal een paar keer bewust en rustig adem. Bedenk: ik ga nu voelen. Komt er een redenering op, geeft niks, maar leg hem weg in het mandje. Maak ruimte voor voelen, helemaal los van de ratio.

Tip 2: Stel jezelf de vraag: word ik hier blij van?
Hoe voel ik mezelf als ik denk aan dit commissiewerk? Voel ik me energiek, rustig, nieuwsgierig worden. Of eerder zwaar, huilerig of gefrustreerd? (De redenering ‘iemand moet het doen’ is nu even niet aan de orde (mandje!). Ga terug naar: wat voel ikzelf erover? Neem hiervoor de tijd en neem je waarneming serieus.

Tip 3: Richt je aandacht op je lichaam. Leg je hand op je hart of rustig op je buik. Scan door je lijf als met een zaklamp: wat ervaar ik als ik denk aan het werk voor deze commissie?
Voel ik blije bubbels in mijn buik, rek ik me uit, opent mijn hart zich, voel ik een lach om mijn mond? Of begin ik te gapen, krijg ik rode vlekken, voel ik een zwaarte op mijn schouders, beginnen mijn darmen te rommelen, stokt mijn ademhaling?

Als het goed is, ben je er nu wel uit. Je hebt tijd en aandacht gegeven aan het ontdekken van wat je wil. Draag dat eens een paar dagen met je mee. Zo raak je vertrouwd met je eigenheid. Je ratio mag er later best bij komen maar alleen in de juiste proportie: jij zit aan het stuur.

Er was een tijd in mijn leven waarin ik me in allerlei bochten wrong bij keuzes die ik dacht te moeten maken. Zo begon ik bij een baan waarvan mijn buik van tevoren al zei: dit vind ik geen fijne plek. Mijn ratio wist me toch te overtuigen. Ik ging er werken en kwam uitgeput thuis. Steeds weer. Maar ik durfde het niet aan te geven of weg te gaan.
Pas jaren later leerde ik door therapie en mijn opleidingen te vertrouwen op mijn buikgevoel. En ik leerde taal te ontwikkelen om te begrenzen: Dank voor dit aanbod, maar mijn voorkeur gaat uit naar ander werk.

Loskomen

Als mensen zeggen ‘ik loop vast’, dan is een onderdeel daarvan bijna altijd dat ze niet goed hebben leren begrenzen. Ontwikkel die tool en je kunt met respect en kracht sturen, zowel in je keuzes als in je communicatie erover.

In mijn praktijk spoorzoeken mensen waar hun innerlijke grenzen liggen, een ontdekkingsreis. Daarna gaan we samen oefenen. Dat is regelmatig hilarisch, we lachen veel, maken er toneelstukjes van met heuse verhaallijnen. Ondertussen groeit de vaardigheid. Mooi om het te zien gebeuren.

Als het maar goed voelt?

Mag je dan alles laten bepalen door of iets goed voelt? Ja en nee. Ik leg het je uit. Maar eerst een voorbeeld over dit dilemma, uit de periode dat ik leerde voor psychosociaal therapeut.

Het was warm in de klas en ik probeerde het te begrijpen. De les ging over grenzen, de docent legde het goed uit. Toch kon ik mijn hoofd er niet omheen krijgen. ‘Ik kan toch niet zomaar mijn rugzak pakken, op wereldreis gaan en mijn jonge gezin achterlaten, omdat ik voel dat ik ruimte nodig heb?’ vroeg ik. ’Hoe kan ik dan trouw zijn aan mijn grenzen én aan mijn gezin?’

Ze zei: ‘Natuurlijk heb je verantwoordelijkheid voor de dingen die zijn voortgekomen uit de keuzes die je hebt gemaakt. Maar zoek binnen dat kader naar: wat kan er wel? Waarin kan ik wel ruimte maken voor mezelf?’ Voor mij was het een eye-opener en een nieuw begin. Een tijd lang ging ik wekelijks in mijn eentje naar de film, heerlijk. En af en toe een dag (of twee) naar een stad, met de trein. Ik voelde de gezonde balans terugkeren. Dat bleek ook te kunnen zonder naar Vietnam af te reizen.  

Je innerlijke grenzen bewaken betekent dus niet dat je waarden er niet meer toe doen, dat respect geen uitgangspunt meer is of dat je niet de verantwoordelijkheid hoeft te dragen voor je keuzes. Het is geen alibi voor puur op jezelf gericht zijn. Hoe combineer je deze verschillende dynamieken dan?

Het vierkant-model

Je kunt deze dynamieken – grenzen, waarden, respect en verantwoordelijkheid – zien als de vier zijden van een vierkant. Iedere zijde is even belangrijk en even lang, zo houden ze samen de vorm in balans. Als de ene zijde veel langer (belangrijker) of korter (ondergeschikt) wordt dan de andere, wordt de figuur uit verhouding getrokken en dat voel je doordat het gaat wringen. Dan is er iets om te onderzoeken.

Grenzen en waarden

Stel dat je steeds over je grenzen moet gaan door een van je waarden, dan raakt het vierkant-figuur uit verhouding. Mooi, een signaal om te onderzoeken!

Een ooit aangenomen (of overgenomen) waarde zou kunnen zijn: ‘Mijn huis moet altijd open staan voor anderen’. Maar je merkt ook aan jezelf: ik word er onrustig en gestrest van, het idee ervan maakt me huilerig. Dan is het heilzaam deze waarde eens te heroverwegen: Heb ik deze waarde misschien erg groot gemaakt? Is het wel een waarde, of eerder een overtuiging? Van wie moet dat dan eigenlijk? Wat vind ik zelf? Wat past bij mij? En als de waarde of overtuiging wel overeind blijft, hoe geef ik er vorm aan terwijl ik respectvol met mijn eigen grenzen om ga?

Werk in uitvoering

Grenzenwerk is een blijvend, zich ontwikkelend proces. Het is vaak spannend om er stappen in te zetten, dus kleine stapjes zijn grote stapjes op dit vlak. Maar tegelijk; hoe verder je komt, hoe meer je de vrijheid ervan zal ervaren.

In dit artikel heb je geleerd hoe je in contact kunt komen met waar die grens in jou ligt. Een tweede is om je grenzen te communiceren. Wil je hier mee oefenen maar weet je niet hoe het te verwoorden? Dan heb ik een sheet voor je gemaakt met 25 begrenzende zinnen die je hiervoor kunt benutten. Hier vind je ze.

.

Triggers, je kunt er zomaar door getroffen worden. Ook al zit je nog zo goed in je vel en ben je gegroeid tot een sterk en vrij mens, vroeg of laat gebeurd er iets en voel je: he, ik ben ineens danig van mijn stuk. Ineens voel ik me klein, of ik ben super boos, bozer dan ik zou verwachten. Hoe help je jezelf door triggers heen?

Het zijn moeilijke momenten en het kan aanvoelen alsof de groei waar je zo hard aan hebt gewerkt is verdwenen. Maar wees niet bang, dit hoort erbij. Het komt goed. Sterker nog, triggers kunnen je verder helpen.

Wat zijn triggers en hoe benut je ze voor je groeiproces?

Een trigger is een buitenproportionele emotionele reactie op iets wat gebeurt. Er gebeurt iets ogenschijnlijk kleins en ineens hou je hele conversaties met jezelf, popt het steeds op in je gedachten en pieken je gevoelens alle kanten op. Je denkt: Hoe kan het dat ik zo heftig reageer op iets wat niet in verhouding staat tot mijn reactie? Zo erg was het nou toch ook weer niet?

Er is een verklaring voor: je reageert zo omdat er iets diepers wordt geraakt. En daar zit gelijk de winst. Ik leg het je uit.

Iemand die je kent groet je nogal afgemeten op straat. In plaats van te denken ‘nou, die heeft blijkbaar z’n dag niet’ voel je allerlei emoties opkomen: afwijzing, paniek, angst. Je bent er de hele dag mee bezig.

Op zo’n moment is het belangrijk om te doorvoelen welke snaar er in je geraakt wordt. Maar, hierin kom je pas verder als je dat zonder oordeel doet en met vriendelijke interesse. Dan kan naar boven komen wat op een dieper niveau geraakt wordt.
Misschien wordt je angst getriggerd van ‘niet leuk genoeg zijn’, iets waar je vroeger al last van had op het schoolplein. Of de oude pijn van verlating wordt geraakt door de herinnering aan je beste vriendin die op school koos voor een ander meisje. Of je oude denkpatroon van ‘ik ben onzichtbaar’ wordt weer geraakt en je voelt weer die vertwijfeling die je in je jeugd had over jezelf.

Ondersteuning en compassie zijn de medicijnen

In contact komen met deze oude nog pijnlijke plekken in jezelf is goud waard. Waarom? Blijkbaar is het daar nog niet helemaal geheeld, dat vertelt jouw heftige emotie je. En verwondingen hebben zorg en aandacht nodig. Dus een trigger geeft je gelegenheid om te ontdekken waar de pijn in jou precies over gaat.

Vroeger ben je er alleen mee geweest. Nu kan je als volwassene de caretaker zijn van je jongere ik en zeggen: ik zie wat het jou toen heeft gekost, ik begrijp hoe moeilijk dat moet zijn geweest, ik laat jou er niet alleen mee, ik help je om het te verwerken.

Hoe doe je dat, verwerken?

Als je getriggerd wordt en je hebt in de gaten ‘he, dit gaat verder dan even van slag zijn, ik ben waarschijnlijk in een trigger terecht gekomen’, dan zijn er een aantal dingen die je kunt doen:

• Geef jezelf begrip: dit is wat er nu gebeurt. Je bent van slag. Dat komt omdat je geraakt bent in iets wat diep voor je zit. Je ervaart nu iets van eerder wat niet is verwerkt maar wat veel pijn heeft gedaan (of wat angstig was).
• Zeg geruststellende dingen tegen jezelf: Je bent erg geraakt. Doe maar even rustig aan. Dit gevoel is begrijpelijk en tijdelijk.
• Neem wat meer ontspanning. Triggers kosten veel energie, je hebt dan maar halve kracht. Forceer jezelf niet om net zo druk bezig te zijn als je normaal zou doen. Geef jezelf wat ruimte en rust. Daardoor communiceer je naar je zelf: ik hoor je, ik ben er voor je. Dat is helend.
• Stel belangrijke beslissingen uit tot de deining weer is afgenomen. Dit duurt tussen de paar uur en de paar dagen. Je merkt het wanneer je weer je oude zelf begint te worden en de trigger voorbij is.
• Besteed tijd aan lichaamswerk. Lokaliseer waar je de heftige emotie voelt in je lichaam en leg er je hand op. Adem ernaar toe. Ademwerk kan heel goed helpen om je lichaam en zenuwstelsel (die ook herinneringen vasthoudt) te ontspannen op deze specifieke emoties.
• Schrijf erover, zodat je in beeld krijgt waar het werkelijk over gaat. In het begin is het handig om steeds een trigger-blad in te vullen als je getriggerd wordt. Zo krijg je meer zicht op wat er gebeurt. Lees onderaan hoe je die kunt krijgen.

Hoe weet je dat het beter gaat? De ballon als metafoor

Steeds als je jezelf helpt om goed door een trigger-periode heen te komen, door te doorvoelen, door begrip naar jezelf toe uit te sperken, door ademwerk, door een triggerblad in te vullen, kom je een stukje verder in je herstel.

Hoe weet je nou dat het de goede kant opgaat? Je kunt het thema waarin de trigger je raakt zien als een op spanning staande ballon met een woord erop: vriendschap, eenzaamheid, onzichtbaarheid, ‘ik ben raar’, ‘ik ben anders’, ect. Iedere keer dat je jezelf helpend door de trigger begeleid, verwerk je er iets van en gaat er wat lucht uit de ballon, hij komt al wat minder op spanning te staan. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

.
Iemand die je kent groet je nogal afgemeten op straat. Je voelt inmiddels het bekende – maar steeds minder scherp wordende – steekje onzekerheid. Je weet: dit soort dingen hebben  impact op mij, want het refereert aan mijn gevoel van vroeger. Je zegt tegen jezelf: ‘Begrijpelijk want he, wat heb ik dat moeilijk gevonden. Ik ga straks even zitten met een kop thee en de poes op schoot. Ik doe het even rustig aan en voel wat er opkomt.’

Doing the work

Als je trouw het helende triggerwerk doet zul je ervaren dat de ballon steeds zachter wordt. En op een dag… voel je dat de ballon leeg is en van je af is gevallen. Dan triggert het onderwerp je niet meer. Dat is een fijn gevoel! Je bent er vrij van en kunt los van je oude ervaringen op situaties reageren. Dat voelt als vrijheid, een heerlijk gevoel.

Actief aan de slag met je triggers?

Wil je aan de slag met het triggerblad? Het is een mooie manier om je bewust te worden van wat je zo diep raakt. En het helpt je om te bepalen wat je nodig hebt om op zo’n moment werkelijk te herstellen (in plaats van het weg te redeneren of afleiding te zoeken). Klik hier voor het Triggerblad.

Vaker mijn blogs lezen?

Wil je meer lezen over therapie, psychologie en het verwerven van vrijheid? Ik schrijf er regelmatig over. Zoals in deze blog: “Zo kom je van je onzekerheid al denk je, onmogelijk.” 
Rechtstreeks mijn tips in je mailbox krijgen kan ook. Geef je dan hier op.

Volgen op social media kan via: Facebook, LinkedIn, Instagram

Ik voel me eenzaam, waarom?

De ironie van een ondefinieerbaar gevoel van eenzaamheid is dat je niet goed kunt genieten van datgene wat naar verwachting je eenzaamheid zou kunnen reduceren: het contact met de mensen om je heen. Je zou toch denken dat daar de oplossing ligt? Frustrerend.

Dus, als de contacten die je hebt niet het juiste medicijn blijken, wat moet je dan met dat gevoel van eenzaamheid? Bij anderen zijn helpt dan niet, jezelf een poosje afleiden helpt misschien tijdelijk. Maar komt het steeds terug en wil je ervan af, dan heeft het een andere aanpak nodig.

Waar je eenzaamheid wel over gaat

Waar gaat het dan wel over? Hoogstwaarschijnlijk gaat het gevoel van eenzaamheid verder terug. Het laat van zich horen om aandacht te vragen over iets van eerder uit je leven. Ik zal je een paar voorbeelden geven.

Madeleine had een thuis waar er goed voor haar werd gezorgd. Wat ze miste was persoonlijke betrokkenheid. Kunnen vertellen waar ze van binnen mee liep, dat gebeurde niet. Zo leefde ze nauw met anderen en toch stond ze er op een dieper niveau alleen voor.

Paul leerde al jong om datgene wat hem raakte te verbergen achter een glimlach. Hij dacht dat dat beter was voor iedereen. Zijn zorgzame karakter maakte dat hij anderen wilde sparen voor wat er in hem leefde. Zo liep hij er alleen mee rond.

Helma was enig kind. Ze zat vaak bij volwassenen als haar ouders visite hadden. De onderwerpen gingen meestal niet over dingen waar zij over wilde praten. Nu heeft ze zelf een gezin met vier kinderen en een uitgebreide kennissenkring. Toch voelt ze zich regelmatig eenzaam.

Rob had vroeger als jonge twintiger een eenzame ervaring. Hij deed auditie, iets wat spannend en belangrijk voor hem was. Vol adrenaline belde hij naar huis nadat hij de laatste ronde had gehaald. Zijn vader nam op. Die reageerde lauw  en vertelde hem hoe bang hij was geweest, zijn zoon op tv. Zou dat wel goed gaan? Rob hing op met een verlaten, mat gevoel.

Hoe iets voor je was

Ons lichaam is zo’n zuiver instrument, die weet nog hoe iets werkelijk voor je was. Hoe goed je je ook hebt geweerd en hoezeer je je leven misschien nu anders hebt ingericht, uiteindelijk komt naar boven hoe je je toen hebt gevoeld. Namelijk eenzaam. En dat blijft op je deur kloppen totdat iemand er contact mee maakt. Jijzelf bent daarvoor de aangewezen persoon.

In de sessies met mijn cliënten help ik hen in contact te komen met die oude indrukken van toen. Eerst vinden ze dat spannend, dat voelen van eenzaamheid en verdriet, maar uiteindelijk lucht het hen enorm op. Het is alsof iets eindelijk mag stromen wat lang samengebald zat in het lichaam. Het kan z’n weg naar buiten vinden en dat geeft veel ruimte.

Erachter komen waar het bij jou over gaat?

Ook als je niet in therapie zit kun je jezelf helpen om in contact te komen met de achtergrond van je eenzaamheid. Mensen zijn verschillend, daarom geef ik je voorbeelden van verschillende manieren. De basis is dat je je eenzame gevoel niet wegdrukt maar laat opkomen, zodat je kunt gaan onderscheiden waar het over gaat.

1) Schrijvend -Schrijf over dat wat opkomt. Het hoeft niet mooi, alles is goed. Uiteindelijk komt het er dan vaak ‘uitrollen’. Lukt het niet goed, stel jezelf dan schrijvend vragen: hoe was die gebeurtenis voor mij? Waarin voelde ik me alleen? Wat zagen anderen niet van wat er in mij leefde?  Wat had me minder eenzaam gemaakt?

Madeleine had baat bij schrijven. Ze luisterde als het ware naar dat meisje van toen. Dat luchtte haar erg op, het gaf een diep gevoel van gekend worden.

2) Wandelend – Zoek tijdens een wandeling in de natuur naar symbolen voor je gevoel of eenzame situatie van destijds. Bedenk waarom dat symbool zo goed verbeeld wat jij voelde.

Paul ontdekte een waterplas met een spiegelend oppervlak als treffend symbool; het weerspiegelde de dingen, maar wat er zich onder het wateroppervlak bevond zag niemand. Het gaf duiding aan hoe hij zijn eenzaamheid beleefde.

3) Creatief – Maak 5 foto’s die de sfeer van je alleen-zijn illustreren. Of schilder het, een collage maken kan ook. Als muziekliefhebber kun je een playlist van muziek maken die je doet denken aan dat gevoel van eenzaamheid wat je vroeger hebt ervaren.

Rob was het incident rondom de auditie vergeten. Door muziek te zoeken die precies paste bij zijn gevoel, brak het ineens door. Er ging hem een lichtje branden. Ineens zag hij het lege perron met de telefooncel weer voor zich, waar hij gebeld had.

Ik snap mijn eenzaamheid. Hoe nu verder?

Waarschijnlijk weet je nu beter waar je eenzaamheid over gaat. Maar wat moet je met die informatie en met dat verdrietige gevoel uit het verleden? Ga op zoek naar de passende voeding. Dat is even zoeken:

Miste je persoonlijke betrokkenheid? Dan wordt je niet minder eenzaam van hordes oppervlakkige vriendschappen of van een menigte op een festival. Je hebt dan behoefte aan vriendschappen die zich op dat diepere niveau bewegen. Ga ernaar op zoek, bouw ze op, neem de tijd om op dit punt te groeien.

Kwam jouw alleen-zijn doordat niemand zag wat er achter jouw glimlach speelde? Dan helpen vrienden met wie je leuke dingen doet misschien niet zo goed om je eenzaamheid te helen. Maar wel lieve vrienden die verder kunnen kijken dan jouw lach.
Daarnaast, leren zonder glimlach te vertellen aan anderen hoe het werkelijk met je gaat helpt je verder.

Heb je je als enigst kind alleen gevoeld omdat de gesprekken nooit goed aansloten op jouw belevingswereld? Zat je er vaak maar wat bij? Dan verdwijnt die eenzaamheid niet door om het even welke vriendengroep. Je hebt behoefte aan mensen die ook graag bezig zijn met waar jij warm voor loopt, die dezelfde passie delen, met wie je kunt uitwisselen over gedeelde interesses. Daar een paar van in je leven hebben maakt dan een verschil.

Vertel aan anderen over de achtergrond van je eenzaamheid. Rob deelde de gebeurtenis rondom de auditie met een goede vriend. Hij reageerde meelevend en dat hielp hem verder. Terwijl ‘stappen met de jongens’ zijn eenzaamheid niet kon verdrijven.

Rouwen is voorwaarde voor helen. Hoe?

Naast jezelf begrijpen en voorzien van passende ‘voeding’ is er nog iets anders nodig: het verdriet verwerken rondom het alleen-zijn van toen. Want als je die nog onverwerkt in jou laat zitten, zal het om aandacht blijven vragen: namelijk door jou je eenzaamheid van toen te laten voelen. Steeds weer.

Hoe doe je dat, verwerken van verdriet? Het gaat erom dat je tijd neemt om te rouwen, simpel gezegd is dat de pijn ervaren die je destijds hebt opgelopen. Niet leuk! Maar heel heilzaam, je gaat er echt de vruchten van plukken. Ik leg het je uit.

Verdriet die opkomt kun je op twee manieren benaderen: wegdrukken, (afleiding zoeken, relativeren) of je kunt er voor open staan om het te doorvoelen. Dat laatste is niet makkelijk, want onze vaste reflex is meestal: auw, snel weg. Maar geef het aandacht, verduur het. Ook hier geldt, zoek naar een manier om het te laten flowen: schrijf erover, zoek gedichten erbij, muziek, teken erover, zoek kleuren voor je mood. Maakt niet uit hoe, maar laat het een tijdje bestaan. Laat je emoties stromen die omhoog komen.

Een voorbeeld: Paul kon moeilijk bij zijn gevoel komen. In de natuur en spelend op zijn gitaar was het alsof er een deur openging naar het verdriet van destijds. Zo kon hij het doorvoelen en ermee bezig zijn.

Rouwen is pittig. Maar het geeft erkenning aan wat je te dragen had en dat geeft opluchting en rust. Best logisch eigenlijk. Je zult merken dat geleidelijk de intensiteit gaat afnemen.

Begrijpen, voeden, verwerken

Kort gezegd: Ga op zoek naar de verborgen achtergrond van je eenzaamheid. Begrijp wat je nodig hebt als antwoord op jouw specifieke gevoel van alleen-zijn. Rouw over wat naar boven komt.  Zoals mijn tienerzoon zegt; ‘het is even grieven’. De eenzaamheid wordt dan minder scherp en uiteindelijk ga je rust voelen.

Je beloning voor dit pittige werk is dat je weer volop kunt genieten van de mensen om je heen! En zij van jou.

Vaker uitleg krijgen?

Wil je vaker uitleg krijgen hoe om te gaan met eenzaamheid, onzekerheid, spanning en andere dingen die van binnenuit komen? Op deze site vind je allerlei blogs die je kunt lezen.  Of schrijf je hier in op mijn mails, dan ontvang je ze automatisch in je mailbox

‘Ik wil wel anders maar ik kan het gewoon niet.’ Tessa kijkt naar de regenwolken buiten het praktijkraam. ‘Als me gevraagd wordt om te helpen of een extra dienst te draaien, zeg ik meteen ‘ja’. Terwijl ik er steeds minder energie voor heb.’ Ze roert in haar thee.
‘Ik weet wel dat ik het niet moet doen hoor’ glimlacht ze. ‘Maar ik kan gewoon niet anders.’

Tessa is bij me gekomen omdat ze op een burn-out afstevent. Haar lichaam houdt het zo niet langer vol, maar haar hoofd kan er niet mee stoppen: helpen, anderen blij maken.
‘Hoe kan iets me zo voortdrijven? Hoe krijg ik ruimte om zelf te kiezen?’ vraagt ze me. Ik pak mijn Playmobil poppetjes erbij en breng al vertellend in beeld hoe dit kan.

Het is een probleem dat veel mensen hebben. Ze gaan maar door, ook al lijden ze onder hun eigen gedrag. Stoppen  lukt niet en ze tasten in het duister over de reden waarom ze steeds weer hetzelfde spoor ingaan. Wat ze wel weten en voelen is dit: het berooft hen van hun vrijheid.

In deze blog beschrijf ik hoe je – net als Tessa – je vrijheid om te kiezen en sturen terug kunt veroveren. Daarvoor moeten we eerst een stuk terug, naar het begin.

Hoe kom je erin terecht? 

Zo’n spoor, ook wel gedrags-mechanisme, begon namelijk ooit als een knap gekozen kwaliteit. Dat zit zo. Ieder mens heeft als het geboren wordt en opgroeit de behoefte aan erkenning en aan een fijne, voedende omgeving. De realiteit is dat er vele dingen zijn die daarop invloed hebben. Denk maar eens in, als je in een oorlog wordt geboren zul je spanning oppikken, hoe goed je ouders het ook doen. 

Maar ook in minder extreme situaties is er stress. En daar merk je altijd wat van. Zit je moeder niet lekker in haar vel? Heeft je broertje extra veel aandacht nodig? Tref je een klas waarin je je onprettig voelt?

Zonder oordeel kun je constateren: dingen hebben invloed op kinderen en er gebeurt altijd wel wat. Ergens -vaak heel jong- zijn we gaan denken: hé, als ik ‘dit’ doe dan wordt de situatie beter, dan zijn mensen blij met me.

Koffertje met kwaliteiten

Wat we als kind kiezen om in te zetten ter verbetering is iets uit ons persoonlijk koffertje met kwaliteiten. We worden een klein helpertje, of de clown van de groep, de sterke, de verantwoordelijke of het zonnetje. Dit gebeurt meestal onbewust, en al voor het zesde jaar.

Een kind is een knappe observator, maar een slechte vertaler. Pas veel later in je leven kun je met een breder perspectief kijken. Dan besef je: het was niet aan mij of het had allemaal niet echt met mij te maken. Maar ondertussen kerft deze kwaliteit een spoor in je persoonlijkheid. 

In mijn praktijkkamer wijs ik naar het kleine poppetje in de Playmobil opstelling die op tafel staat. ‘Ze noemen hem wel ‘de kleine professor’’. Het is namelijk erg knap van een kind dat het uitpuzzelt ‘he, als ik dit doe, wat heeft dat dan een goed effect! Mijn moeder blij, de situatie verbetert en ik krijg nog complimenten ook.’

Wat werkt blijf je herhalen

Als iets werkt blijf je het logischerwijs herhalen. Niet gek dat je door de jaren heen ermee vergroeid raakt. Je ooit zo onschuldig gekozen strategie raakt deel van je identiteit. Het is bekend en het levert veel op. Maar ergens is er een omslagpunt. Ongemerkt gaat het de regie overnemen.

Het begint tegen je te werken als je merkt dat je niet anders meer kán. Je bent je keuzevrijheid kwijt. Hoe ziet dat eruit?

~ Het helpertje van destijds raakt opgebrand maar kan niet anders dan blijven helpen. Dingen die ze graag doet, daar komt nooit tijd voor. Ze voelt er de innerlijke permissie niet voor. 

~ De clown loopt vast als hij zaken te verwerken krijgt. Hij heeft het gezelschap van anderen nodig zonder grappig te hoeven zijn. Maar dat voelt onveilig en onbekend. Hij komt aan rouwen niet toe. 

~ De sterke die lang veerkracht had en op wie mensen steunden, komt in de knel als hij iets meemaakt waarbij hij kwetsbaar wordt en hulp van anderen nodig heeft. Wie is hij nog wanneer hij niet sterk is? Hij raakt in crisis. 

Hoe krijg je weer regie en zo jezelf weer terug?

Hoe krijg je je keuzevrijheid dan weer terug? Dat proces begint met bewustwording: gaan ontwaren hoe de vork in de steel zit. In de sessie met Tessa zijn we daar zo mee bezig:

‘Als je zo kijkt naar jouw kleintje, wat is zij dan gaan doen wat zij leuk vond en goed kon, destijds?’ Ik wijs naar het poppetje.
Ze dubt even en zegt ‘Al heel jong was ik overal aan het helpen. Ik maakte veel schoon bij familie bijvoorbeeld, toen was ik nog heel jong. Het was fijn want ze werden daar blij van. Ik weet eigenlijk niet of ik het zelf nou zo leuk vond.’

We praten erover door. Hoe anderen blijmaken door ze te helpen iets werd wat haar goede dingen opleverde. Knap gekozen van haar kleintje! Tessa is het blijven doen en koos een vak wat erbij paste. Lange tijd ging dat prima, maar nu zit ze vast en lukt het haar niet om vrij te kiezen of ze wel of niet bezig wil zijn met helpen.

Kijken met volwassen ogen

Als volwassene kun je anders naar de situatie van toen kijken, dat geeft een heel nieuw perspectief: ‘Ah, zo is het gegaan, dit ben ik gaan denken en kiezen.’

Stap voor stap ontstaat er ruimte. Om los te komen van het oude spoor, om nieuwe dingen te proberen, om te voelen wie je nog meer bent dan de rol die je destijds onbewust hebt gekozen. Dat is een kwetsbaar pad, daarom is het goed daar de tijd voor te nemen. 

De weg naar vrijheid

Bewustwording, terugkijken met een volwassen blik, herbezinning en stapsgewijs andere keuzes uitproberen, dat helpt om van ballingschap weer in de vrijheid te komen. Je krijgt beheer over je leven terug. Je kunt kiezen! Er is namelijk veel meer in jou dan die ene kwaliteit.

Lijkt jouw situatie onoplosbaar? Denk je, ‘maar ik kan me niet bevrijden van mijn rol?’ Dat is heel begrijpelijk. Het kan zo’n diep patroon zijn, zo’n kluwen. Daaruit loskomen kan vragen dat je daar begeleiding bij nodig hebt.

Je bent van harte welkom bij mij of een collega dit proces te doorlopen. Wij zijn daarvoor, we kennen de weg. Welkom!

Therapie maar dan anders

Verlang je wel naar verandering maar heeft therapie niet je voorkeur? Dan heb ik nog een leuke tip voor je. Het kan ook via een opleiding waarin je bezig bent met bewustwording en persoonlijk ontwikkeling. Dat is een bron van groei. Je leert veel over jezelf, ontmoet anderen en je werkt tegelijk vaak aan professionalisering. 

Hier een paar tips:

Persoonlijke ontwikkeling en professionele communicatie – Corael Opleidingen

Opleidingen | De Roos Opleidingen (hoorcollege variant)

Op jouw (keuze) vrijheid! 

‘Ik ben volgens mij niet helemaal goed’. verzuchtte Brigitte Kaandorp in een van haar conferences.  De zaal schaterde, want ja, iedereen herkende er wel wat in.

Beduusd onthult ze hoe ze tot die conclusie was gekomen. Zoals dat haar taarten steeds bevroren blijken te zijn als ze die wil aansnijden, in een kamer vol visite. Of dat ze iedere dinsdag weer met kliko’s achter de vuilniswagen aan loopt te hollen. 

We denken het misschien allemaal weleens, dat er iets met ons is. Maar als je structureel denkt dat je niet goed (genoeg) bent, dan heb je last van een negatief zelfbeeld. En het lastige daaraan is dat je vaak zelf bijdraagt aan de instandhouding ervan, zonder dat je het in de gaten hebt. Dat is heikel, want hoe doorbreek je dat dan?

In dit blog beschrijf ik één aspect waarmee je dat doet, dat in stand houden. En ik geef je een tip om het om te draaien.

Wat is een negatief zelfbeeld?

Wat is dat nu precies, een negatief zelfbeeld? Simpel gezegd: je hebt last van een negatief zelfbeeld als je structureel denkt dat anderen beter zijn dan jij. Als je gelooft dat je niet goed genoeg bent, of dat je te anders bent. Je voelt je dan minderwaardig en dat knaagt aan je zelfvertrouwen. 

Niet fijn dus. Want je begrijpt, dat heeft invloed en er lekt veel energie mee weg. Het is als een basisovertuiging die de filter kleurt waardoor je kijkt. Gebeurt er iets wat je niet prettig vindt, hup, dan schuift dat filter ervoor. Sta je bijvoorbeeld met iemand te praten die steeds langs je heen de zaal inkijkt? Hup, dan denk je: ‘Zie je wel, ik ben blijkbaar niet de moeite waard.’ Daar word je best ongelukkig van!

Hou je een negatief zelfbeeld echt zelf in stand?

Er is één grote berenkuil waar je met deze basisovertuiging makkelijk in tuimelt: je betrekt datgene wat negatief op je overkomt ongemerkt steeds op jezelf. In plaats van dat je waarneemt dat de persoon tegenover je een onrustig persoon is die zich nooit lang kan focussen in een 1 op 1 gesprek, zie je het – in een reflex – als iets wat met jou te maken heeft. De rest ontgaat je.

Het is niet gek hoor, als je de dingen snel op jezelf betrekt. Dat groeit zo wanneer je lang onder het juk van minderwaardigheidsgevoelens leeft. Toch wordt het leven een ander verhaal als je je van dat patroon weet te bevrijden.

Je ziet wat je denkt

Het punt is: je ziet wat je denkt. Denk je dat je minder waard bent, dan ga je door die bril naar de dingen kijken. Je kunt het herkennen aan het ‘zie-je-wel’ gevoel. Hier wat voorbeelden:

• Als iemand steeds weer zijn eigen verhaal vertelt en niet naar jou vraagt omdat hij de vaardigheid ‘dialoog aangaan’ niet ontwikkelt heeft, denk je snel: Zie je wel, blijkbaar ben ik een saai persoon.
• Ontmoet je iemand die moe is en geen puf heeft om aandachtig naar je te luisteren, krijg je het gevoel: ik ben ook niet interessant genoeg.
• Doet iemand stug omdat hij met z’n hoofd bij het slechte functioneringsgesprek zit van eerder die dag, constateer je: ik ben niet leuk genoeg om contact mee te maken. Het komt door mij. 

Herken je het? Frappant he. Als je het eenmaal gaat zien dan gaat er een wereld voor je open.

Hoe blijf je uit de berenkuil?

Hoe stop je de reflex van dingen steevast op jezelf betrekken? Bewustwording is het begin van verandering! Het is als bij een mobiele telefoon; draai de lens om. Niet langer op selfie-stand, maar switch eens het perspectief. Reageert iemand niet leuk op je, neem de tijd om te observeren. Denk niet meteen: die ander wijst mij af, zie je wel, ik ben blijkbaar niet oké. Maar sta open voor wat er zou kunnen spelen bij die ander.

Is de ander moe? Kan hij niet zoveel woorden verwerken? Reageert hij ook zo naar anderen? Moet hij even wennen aan het contact? Heeft hij een vriendelijk woord nodig voordat hij zich kan openen? Wees geïnteresseerd.

Zorg voor jezelf

Puntje van zelfzorg; geef jezelf ondertussen wat steun. Want om niet in de vaste, gek genoeg ook veilige reflex van zelfveroordeling te schieten heb je geruststellende gedachtes nodig (‘Het komt goed, ik ben goed’). Zo kalmeer je. Neem even rust, haal adem, masseer bijvoorbeeld even je handen. Maar kijk, observeer en blijf een tijdje in de neutrale stand. Zodra het negatieve innerlijke stemmetje weer wil gaan tetteren zeg je: ik hoor je, maar nu even niet.

Dat vergt oefening hoor, maar als het je 1x van de 10x lukt mag je jezelf al feliciteren. Daar kun je op voortbouwen.

Kun je hiermee je zelfvertrouwen versterken?

Hoewel deze oefening je in het moment goed kan helpen, ben je hiermee nog niet van je negatieve zelfbeeld af. Een diep geworteld negatief zelfbeeld herstellen heeft meer zorg en aandacht nodig. Als je daarin grondig werk wilt verrichten en er hulp bij zoekt, weet me dan te vinden. Maar een eerste stap doen, daar kun je vandaag al mee beginnen! Dan begint er al iets te keren. 

En kun je tussen het oefenen door een momentje van ontspanning gebruiken? Hier vind je de sketch van ‘Ik ben niet helemaal goed’. Lekker lachen met Brigitte werkt relativerend.

Meer lezen over herstellen van een negatief zelfbeeld?

Wil je meer lezen over het overwinnen van je negatieve zelfbeeld en het groeien in zelfvertrouwen? Ik schrijf er regelmatig over. Zoals in deze blog: ‘Zo kom je van je onzekerheid af. Ook al denk je: onmogelijk.’
Rechtstreeks mijn tips in je mailbox krijgen kan ook. Geef je dan hier op.

Volgen op social media kan via: Facebook, LinkedIn, Instagram

Ik stond bij de groenteafdeling te twijfelen over mijn avondmaaltijd. Het was rustig in de winkel. Bij de kassa’s hoorde ik de kassières lachen en het eerste wat ik dacht was: ze lachen over mij.
Een bekend gevoel van onzekerheid trok door me heen en het lukte me nog minder om te bepalen wat ik die avond zou koken. Uiteindelijk trok ik maar een pizza uit de koeling en rekende af. Ik voelde me klein.

Onzekerheid, het is iets waar ik in mijn jonge jaren veel last van heb gehad. Tot de dag dat ik me realiseerde dat het effect had op zo’n beetje ieder aspect van mijn leven. Ik wilde ervan af. Maar wat te doen?

In dit blog beschrijf ik 3 stappen die je kunt zetten als je een begin wilt maken om van je onzekerheid af te komen. Het lijkt misschien onmogelijk maar er is wel degelijk een weg uit.

Stap 1. Breng je onzekerheid in kaart

Onzekerheid die voortkomt uit een negatief zelfbeeld voelt vaak als een onduidelijke brij: er is iets niet goed aan je, maar je weet nooit precies wat. Alle anderen lijken normaal maar bij jou is er iets wat afwijkt. Het verwarrende is, je kunt er niet goed de vinger opleggen. Die onduidelijkheid kan je jarenlang in zijn greep houden, want waar begin je?

Observeer

Een eerste stap om bezig te gaan met het ontzenuwen van je onzekerheid is dan ook: breng het in kaart. Stap uit de vaagheid en onderzoek wat het precies is waar je onzeker over bent. Dan ben je er niet langer passief aan overgeleverd. Komt het gevoel weer langs vliegen? Wees er alert op: grijp het uit de lucht, kijk wat het is, zoom erop in.

Onzekerheid kan zo mistig zijn, dat het ondefinieerbaar lijkt. Maar dat is het niet, het gaat over iets wat met jouw levensverhaal te maken heeft. Je bent iets over jezelf gaan geloven: breng dat in kaart. Werk aan het helder krijgen. Dat kun je doen door jezelf te observeren.

Stap 2. Ontdek de achtergrond van je onzekerheid

Datgene wat je bij stap 1 ontdekt heeft ergens een achtergrond, een context. Door een stukje terug te lopen kun je daar zicht op krijgen. Iets heeft op jou veel indruk gemaakt in de jaren dat je opgroeide.

Misschien had je een perfectionistische ouder en heb je daaruit geconcludeerd dat je het niet goed kunt doen. Kwam je misschien in een groep op school terecht die niet aansloot bij wat werkte voor jou en ging je denken: ik ben anders en blijkbaar niet oké? Misschien heeft iemand een keer een negatieve uitspraak over je gedaan die je nu nog steeds voelt.

Datgene wat maakte dat je de conclusie trok dat je anders zou moeten zijn dan je bent is belangrijk om te ontdekken. Waarom? Omdat je dan iets gaat begrijpen over hoe je onzekerheid zich zo is gaan ontwikkelen.

Heb compassie met jezelf

Als je zo je eigen verhaal gaat begrijpen komt er ruimte om daar met compassie naar te kijken. Dat is een belangrijke stap; je bent niet meer steeds bezig ben met wat anderen van je vinden, je komt toe aan bezig zijn met wat je zelf vindt en voelt over jezelf.

Misschien voelt het kunstmatig maar let er op dat je daarin een vriendelijke, steunende houding aanneemt naar jezelf. Je komt immers in contact met de diepere pijn achter je onzekerheid.

Ben je weleens in het ziekenhuis geweest voor een behandeling? Het is een wereld van verschil als je een vriendelijke verpleegster treft die een sfeer van veiligheid en zorg creëert. Dat geeft steun, dan kun je de pijn veel beter aan. Zo kun je dat ook hierin voor jezelf doen.

Stap 3. Heroverweeg vanuit je volwassen perspectief

Geef jezelf eens alle ruimte om je eigen gedachten te formuleren over de conclusies die je in het verleden (misschien onbewust) over jezelf hebt getrokken. Je bent nu volwassen, hebt een ander perspectief. Dacht je vroeger ” Mijn vriendinnetje op school verliet mij voor een ander vriendinnetje. Er was dus iets niet goed met mij.’ Kijk daar eens naar vanuit het hier en nu. Wat zie je dan, wat is dan waarheid, wat zijn nieuwe inzichten. Kortom heroverweeg vanuit een volwassen perspectief. 

Door het voorwerk van de eerste twee stappen en in combinatie met een vriendelijke, geïnteresseerde houding naar jezelf is er inmiddels al wat meer ruimte ontstaan om dit te kunnen doen.

Hieronder een tekening van dat veranderde perspectief. Voor angst kun je ook andere emoties invullen die destijds speelden nav wat er op je af kwam. Wij zijn gewend om vanuit de kindpositie te blijven kijken naar hoe iets vroeger was. Maar het is helpend om te gaan heroverwegen, vanuit alles wat je inmiddels hebt geleerd en ontwikkeld. 

   
Tekening van Renate Hullegie van Praktijk ‘Jij bent jij’

‘There is more to it’

Het is niet alles wat er over te zeggen valt. Maar verhelderen waar je onzekerheid over gaat, ontdekken wat de context was waarin jij de negatieve boodschappen over jezelf hebt opgepikt, compassie hebben met het meisje of de jongen die je toen was en jezelf de kans geven te heroverwegen hoe jij inmiddels zelf denkt over wie je bent en hoe de anderen zijn, dat is een belangrijk begin. Dan beginnen er al zachtjes aan dingen te bewegen die voorheen muurvast leken te zitten. Dat is winst.

Hoe het verder ging met mij

Ik heb een lange weg afgelegd om mijn onzekerheid van me af te schudden. Omdat ik graag instructie en begeleiding wilde heb ik jarenlang de hulp van een therapeut ingeschakeld. Ik wilde een grondige verandering. Zo is mijn zelfbeeld hersteld geraakt. Dat is een feest hoor, om dat te voelen. Wat ik destijds dacht klopte: hoe je over jezelf denkt beïnvloed alle vlakken van je leven. Als ik nu in de supermarkt de kassières hoor lachen, denk ik glimlachend: wat een leuke sfeer hier!

Wil je werk maken van het overwinnen van onzekerheid?

Wil je werk maken van het overwinnen van je negatieve zelfbeeld en je onzekerheid? Ik schrijf er regelmatig over. Zo kom je er steeds wat meer over te weten. Schrijf je hier in, dan krijg je mijn tips rechtstreeks in je mailbox.

Volgen op social media kan ook: Facebook, LinkedIn, Instagram.

De zon schijnt naar binnen in mijn praktijkkamer. Er staan twee koppen thee op de tafel.
‘Waar heb je nou het meest last van, rondom je burn-out?’ vraag ik Simon. Hij vouwt zijn handen om zijn theekop.
‘Dat ik maar blijf denken. Ik blijf zoeken naar de vraag hoe het zover heeft kunnen komen.’
‘En hoe voelt dat?’ Ik kijk hem opmerkzaam aan.
‘Ik word er heel moe van. Het geeft me veel onrust.’
‘Kom je eruit, uit het vraagstuk?’
‘Nee, ook dat niet’ Simon kijkt even uit het raam, hij zucht. Hij is al opgebrand. Om ook nog te zoeken naar antwoorden op een plek waar hij geen verklaring vind, is extra vermoeiend. Hij blijft er mee bezig en zijn hoofd krijgt geen rust.

Blijven doordenken hoe je situatie in elkaar zit kan je uitputten zonder dat je een centimeter opschiet. Hoe kom je voorbij dat punt en voorbij die automatische piloot van je denken? Er is een andere benadering voor nodig. Luisteren naar wat je lichaam er over te zeggen heeft is zo’n andere aanpak. In deze blog lees je waarom dat zin heeft en hoe dat werkt.

Waarom heeft luisteren naar je lichaam zin?

Als je hoofd een probleem wil oplossen maar er ook na heel veel ronddraaien niet uitkomt, dan is het antwoord blijkbaar niet te verstaan via de wegen van de ratio. Er moet wat anders gebeuren. Luisteren naar de signalen van je lichaam schijnt dan nieuw licht op de betekenis van je probleem. 

Kan je lichaam praten dan? Zeker, maar niet met woorden. De taal van het lichaam is die van de lichaamssensaties. Je hebt er focus voor nodig en een open, vriendelijke houding. Wat voel je in je lijf? Zware benen? Een vaag gevoel van ongerustheid in je buik? Spanning die zich is gaan vastzetten in je nek?

Dat je lijf zich zo voelt is niet toevallig; het heeft een betekenis die samenhangt met de dingen die spelen in je leven. ‘Ah, ik heb ook veel op m’n nek genomen, nu voel ik hoe zwaar me dat weegt.’ Het geeft opluchting dat te constateren. Het klopt, het komt niet uit de lucht vallen. Als je eenmaal oog krijgt voor de beeldspraak ervan geeft dat ineens een gevoel van openbaring.

De signalen opmerken is één ding. Maar wat moet je er verder mee? Hoe interpreteer je ze zodat je er ook echt wat aan hebt? 

Hoe luisteren naar lichaamssignalen werkt

“Ik krijg mijn tandenborstel nauwelijks meer tussen mijn kaken, zo strak zitten ze.” Simon heeft het er zichtbaar moeilijk mee. Ik vraag hem met aandacht bij zijn kaakgebied te blijven, te voelen hoe dat is als je zo weinig ruimte hebt om je kaken te bewegen. Niet fijn, gespannen. We praten verder, over de uitdrukking ‘kiezen op elkaar’. Het resoneert wel bij hem: niet zeuren, gewoon doorgaan. Kiezen op elkaar en gaan. Dat is wel een credo wat hem bekend is, ja, dat voelt hij wel terug daar in zijn kaken.

Luisteren naar wat het lichaam te zeggen heeft vraagt om een aandachtige, benieuwde houding. Ongeduldig willen weten hoe het zit werkt niet. Je kunt het samenvatten als ‘invoelend luisteren’ door een vriendelijke luisteraar. Het gaat erom te focussen op iets wat in het lichaam voelbaar is en dat als startpunt te nemen voor verder onderzoek.

Wat Simon’s kaken hem vertellen

Wat klemt hij eigenlijk zo hard weg? Het blijkt dat hij veel ‘zachte’ dingen wegdrukt met zijn kaken. Gevoelens, verlangens, behoeften. Het kwartje valt en hij ontdekt: ik heb dit zo geleerd, maar dit is eigenlijk niet gezond. Hij vraagt zich af: wat heb ik eigenlijk nodig om ontspannen te leven? We vragen het aan zijn kaken, wat hebben ze nodig om te te stoppen met klemmen? Hij blijft een tijdje voelen en ontdekt: niet langer wegdrukken wat er blijkbaar is. 

Ping! Nu begrijp ik mijn probleem

Luisteren naar je lichaam, hoe weet je dat het werkt? Je weet dat het werkt als er een kwartje valt. Een huivering, een diepe zucht, dingen die opeens op hun plek vallen. Het geeft veel rust. Zelfs als het te maken heeft met minder opgewekte emoties zoals verdriet of boosheid. Als je ineens begrijpt wat je zo boos maakt en waarom, dan lucht dat op. Het geeft erkenning. Het is alsof er een stukje last van je schouders valt: eindelijk, ik begrijp het.

Wat heb je er voor nodig?

Je hebt niets meer nodig dan een rustig plekje, je lijf en een aandachtige, niet oordelende houding. Stel jezelf vragen en luister. Wacht af. Wees opmerkzaam. Sta open. En blijf ademen. 

Bij malen: wijzig koers

Concluderend kun je zeggen dat als je veel maalt het betekent dat je aan het zoeken ben op een plek waar je antwoord niet gevonden kan worden. Contact zoeken met wat je voelt in je lijf en wat dat je te zeggen heeft, geeft een nieuwe ingang om jezelf te begrijpen. Van daaruit vind je makkelijker de weg naar de oplossing en stop je het ronddraaien in het hamsterrad. Wel zo fijn!

En Simon?

Hoe is het afgelopen met Simon? Toen Simon ontdekte dat hij zichzelf de weg versperde om allerlei innerlijke dingen van zichzelf te beleven, begreep hij waarom hij zo uitgeput raakte. Niet mogen voelen of verlangen, steeds moeten doorgaan, kiezen op elkaar, dat is geen pretje. Hij stopte met ‘weg klemmen’ en de ruimte die ontstond voor de hele Simon deed hem veel goed. De noodzaak om te blijven doordenken viel daarmee weg en hij kon steeds beter en sneller voelen wat voor hem belangrijk was. Zijn kaken hielpen hem op het goede spoor te blijven!

Meer weten over hoe te luisteren naar je lichaam?

Voelt jouw hoofd als zo’n hamsterrad wat maar door blijft draaien? En peins je over wat nodig is om het tot stilstand te brengen? Bij mij kun je terecht als je wilt ontdekken wat jouw lichaamssignalen erover te vertellen hebben. Het verheldert hoe de spanning in je hoofd en lichaam in elkaar zit. 

Klik hier om contact met me op te nemen.

Meer lezen over psychologie en over wat ik zoal in therapie doe? Ik schrijf er regelmatig over. Geef je hier op als je mijn artikelen in je mailbox wilt ontvangen. Meelezen via social media kan ook: Facebook, Instagram, Linked-In.

‘Hier schiet ik dus niks mee op’ hoorde ik mezelf denken. Ik zuchtte en volgde nog maar eens met mijn vinger het stoffen ruitpatroon op het bankje bij mijn therapeut.
Ze zweeg. Ze had me een vraag gesteld en pfff, ik wist er gewoon geen antwoord op. Ik was jongvolwassen, halverwege de twintig en had geen idee hoe ik over bepaalde dingen dacht. Wat ik wel wist was hoe ik me voelde: gedeprimeerd en onzeker.

‘Wat heeft therapie voor zin?’ is een gevoel wat veel mensen bekruipt die een therapeut bezoeken. Toch gebeurt er op zo’n moment heel veel, zonder dat de cliënt het doorheeft. In deze blog lees je daarom 3 dingen die een therapeut doet waarvan je denkt dat ze geen zin hebben – en die toch veel voor je doen.

Een therapeut luistert (en geeft geen adviezen)

Het werk van een therapeut bestaat voor een groot deel uit luisteren. Niet zomaar een beetje voor de vuist weg, maar het gaat om geconcentreerd, opmerkzaam en geïnteresseerd luisteren. Waarom is dat zinvol?
Voor iemand die emotioneel lijdt is het als eerste belangrijk om zich werkelijk gehoord te voelen, dat schept een veilige setting.

Maar er is meer. Als je vastzit in een probleem dan is het voor jezelf lastig te ontdekken hoe je onbewust weg beweegt bij de oplossing ervan. Voortploeteren terwijl je gehinderd wordt door iets wat je zelf doet maar niet doorhebt, dat ondermijnt en put je uit. Toch kan ons dat zomaar jaren op dezelfde plek houden. Daarom luistert en kijkt een therapeut goed naar je en legt daar de vinger op. Zij helpt je het te zien.

Een therapeut stelt vragen

Therapie is voor 80% bezig zijn met bewustwording en voor 20% werken aan verandering. Daarom stelt een therapeut je bewustwordingsvragen zoals: ‘Hoe was dat voor jou?’, ‘Wat voel je daarbij?’ en ‘Wat vind jij daarvan?’ In eerste instantie is dat vermoeiend, tenminste, dat vond ik destijds wel. Hoe vaak ik in het begin niet dacht ‘Wat heb ik hieraan?’ en ‘Geef me nou eens advies.’ Maar het is de weg naar bewustwording en herstel. Daar kom je niet zo makkelijk bij aan in de drukte van alledag. Of je komt er niet aan toe omdat je patroon is dat je staat afgestemd op anderen.

Dit leren bewust te worden van jezelf dient nog een extra doel: de therapeut helpt jou hiermee een vaardigheid te ontwikkelen: contact maken met jezelf, ontdekken wat je voelt, vind, ervaart en dat serieus te nemen. Dat geeft je het stuur in handen om je leven te kunnen vormgeven vanuit jezelf. Ook straks na therapie.

Een therapeut geeft erkenning

Een therapeut geeft erkenning aan wat je hebt meegemaakt.  ‘Wat moet dat moeilijk voor je zijn geweest’. Op het eerste gezicht kan dat zomaar wrevel oproepen. Maar wij mensen hebben vaak de neiging om te bagatelliseren of te relativeren hoe iets voor ons was. Zo houden we ons staande, ander opties kennen we misschien niet eens. Ondertussen is het ons wel overkomen en zit de emotie erover weggestopt in ons lichaam. En het schadelijke is, emoties die niet beleefd zijn maar die zijn ontweken zorgen vaak voor onrust en stress waarvan we niet begrijpen dat we ze hebben.

Oprechte erkenning van een geïnteresseerde gesprekspartner kan zomaar de deur openen naar opgekropte emoties. Het brengt een gevoelsbeweging op gang die lang is onderdrukt. Als je eindelijk aankomt bij het beleven van oude pijnlijke situaties brengt dat een diepgevoelde rust. Daarmee verdwijnt er veel stress uit je lijf.

Geef mij een pil!

Ik wilde destijds dolgraag adviezen, of beter nog, een pil die alles in één klap zou oplossen. Maar in plaats daarvan kreeg ik vragen, een empathisch luisterend oor en erkenning. Lastig vond ik dat in het begin, maar voor de lange termijn was het heilzaam: ik moest op zoek naar het antwoord op de vraag: wat is voor mij belangrijk?  En omdat mijn therapeut mij daar steeds weer naar vroeg ontdekte ik iets wezenlijks: ik ben van belang. En dat was ten diepste wat ik nodig had om te ontdekken.

Bah therapie

Roept het idee van therapie weerstand bij je op? Dat is begrijpelijk. Bij iemand aanschuiven die je geen adviezen geeft maar naar je luistert, vragen stelt en erkenning geeft, het lijkt zo makkelijk en daarom voelt het misschien zinloos of stom.
Toch gebeurt er veel meer dan je denkt in dat proces. Je ontdekt wat er werkelijk in je leeft en daarmee kom je los van je patroon om je voortdurend af te stemmen op anderen. En dat is fijn hoor, dat maakt een groot verschil.

Mensen beschrijven het als een gevoel van vrijheid, eindelijk kunnen ademen, ruimte voelen om ontspannen zichzelf te zijn en eindelijk weer kunnen genieten, omdat ze gaandeweg bevrijdt zijn geraakt van hun angst, schuldgevoel of schaamte. Therapie maakt dus ongemerkt het leven een stuk fijner.

Meer over therapie

Wil je vaker lezen over wat therapie te bieden heeft? Ik schrijf er regelmatig over. Geef je hier op als je via je mailbox mijn artikelen wilt ontvangen.

Wil je mijn blogs ontvangen?

Maandelijks schrijf ik over dingen op psychologisch vlak. Altijd laagdrempelig en bedoeld om de deur van mijn praktijkkamer voor je open te zetten. Schrijf je nu in voor een inkijkje in therapie.

!

!

Stuur maar door! Something went wrong. Please check your entries and try again.

Ik had vroeger een vriendin die haar tranen heel hard wegwreef als ze opwelden. Ik was in die jaren veel met uiterlijk bezig dus ik zag dat met afgrijzen aan. ‘Meis, je arme huid! Niet doen, het is zo’n tere huid!’ Nu reageer ik anders, dat begrijp je. Het was niet echt een reactie die goed aansloot bij de emoties van dat moment.

Nu in therapie geef ik veel ruimte voor tranen, ik help mensen ze te laten stromen. In dit blogartikel leg ik uit waarom dat zo’n sleutel is voor innerlijk herstel.

Huilen betekend: verdriet

Voor veel mensen is het niet vanzelfsprekend dat verdriet mag stromen. Ze hebben geleerd om zich te vermannen en hebben onbewust een oordeel dat huilen iets zwaks is. Dan is je overgeven aan verdrietige emoties een onbekend pad. Vaak hebben mensen niet in de gaten dat ze het steeds vermijden. Bovendien, toegeven aan verdriet, hoe zal dat aflopen? ‘Zal ik overspoeld worden als ik er eenmaal aan toegeef? Zal er wel een einde aan zitten?’

De terugslag van niet huilen

Je tranen wegdrukken brengt op het moment zelf verlichting; je hoeft er niks mee. Maar het is een aanpak met een prijskaartje. Want je psychologische parkeerplaats, zoals ik het vaak noem, raakt er steeds een stukje voller van.

Eerst merk je niks en lijkt het een prima strategie. Maar als er dan ineens een vrachtwagen bij geparkeerd wordt, dan loopt het vast. Een ontslag, een verbroken relatie of een sterfgeval kan bijvoorbeeld zo’n vrachtwagen zijn: je wordt geconfronteerd met veranderingen die je diep raken en je emotionele vat loopt ineens over. En dan komen ook de andere onverwerkte zaken mee omhoog.

Overbelaste draagkracht

‘Oud zeer gaat zich vaak roeren als er een nieuwe situatie bijkomt die onze draagkracht belast’ zegt psychotherapeute Mia Leijssen (2006) En zo is het precies. Om in de beeldspraak te blijven, de emoties die je steeds hebt weggedrukt zijn als psychische auto’s op de volgeraakte parkeerplaats. Die komen nu in de knel en melden zich: ‘ik wil aandacht, ik wil niet meer worden weggezet!’

Alles goed en wel, maar je hebt ze niet voor niks geparkeerd, dus wat moet je er mee?

Huilen: verdriet erkennen

‘Pas als verdriet mag stromen kan de helende catharsis plaatsvinden en kan het met zijn reinigende werking de veerkracht van het leven herstellen’ zegt Leijssen. Dat betekend dat echte genezing van oude dingen pas kan plaatsvinden als je je pijn ervan gaat doorvoelen. Daarmee neemt de druk in je innerlijk leven af en neemt je draagkracht toe. Het is in eerste instantie niet makkelijk, maar lucht enorm op.

Tranen laten stromen is een teken van kracht

Tranen laten stromen en je pijn en verdriet doorvoelen is iets krachtigs, het vraagt overgave en moed. Een veilige setting helpt daarbij, een plek waar je voelt: hier mag ik mezelf zijn. Dat geeft steun en zo vind je je veerkracht weer terug. Als je lang je emoties hebt onderdrukt kun je er soms niet goed meer bij, dan helpt een therapeut je om er weer mee in contact te komen.

Zei ik als twintigjarige ‘Voorzichtig, pas op voor die tere huid onder je ogen!’, nu zeg ik ‘Laat het maar gebeuren, huilen is goud waard.’ Al ben ik nog steeds fan van een goede oogcrème hoor, dat is hetzelfde gebleven.

Ik ben Nelleke Petit en heb sinds 2018 een praktijk in psychosociale therapie. In mijn twintiger jaren heb ik zelf lang op de stoel van de cliënt gezeten. Zo ken ik de praktijkkamer vanuit verschillende perspectieven.

Volgen op social media kan via: Facebook, LinkedIn, Instagram.

‘Waarom erger ik me toch zo groen en geel?’ vroeg ik me peinzend af tijdens een joggend ochtendrondje op mijn fijne vakantieadres. De krekels gaven geen antwoord, tenminste, ze gaven wel antwoord, maar niet op een manier die ik kon verstaan.

Ook een therapeut zit wel eens vast in een negatief spoor. ‘Als die nou eens dat zou verbeteren. Als de bakkersvrouw in het dorpje nou eens aardiger zou doen. Als de mensen op het strand hun afval mee zouden nemen. Als…’ Het begon me op te vallen en ook mijn man had al een keer gezegd ‘Zeg, wordt het geen tijd om zelf iets constructiefs te doen?’ Onaardig zeg 😕. Maar ik ken hem langer dan vandaag dus ik liet het bezinken en langzaam ging mij een lampje op.

Een patroon van negatief praten en denken over anderen wijst op onvrede in… jezelf! Het is een signaal. Ik herinnerde me dit principe opeens weer, maar wát een oncomfortabele gedachte. Niettemin besloot ik het te onderzoeken. Ik sprak met mezelf af mijn verbale ge-erger rigoureus te stoppen en wachtte af wat er ging gebeuren. Zou mijn onvrede zich openbaren?

Het lijkt alsof ons leven weer op de rails komt als anderen iets verbeteren, als de omstandigheden optimaler zouden zijn. Maar als we uitzoomen blijkt dat op ons eigen pad rotsblokken liggen om aangepakt te worden. We gaan daar voor het gemak aan voorbij en met een goede reden. Angst om weerstand te krijgen, fouten te begaan, afgewezen te worden, maakt dat we liever ontwijken. De onvrede stapelt zich echter op, maar ons innerlijke beschermingssysteem kantelt het waarnemingsvermogen en wat zien we? Datgene wat anderen laten liggen. We ergeren ons een ongeluk eraan.

Na een dag of twee openbaarde mijn persoonlijke onvrede zich. Geen prettig gevoel. Begrijpelijk dat mijn innerlijke beschermingssysteem me ervoor wilde behoeden. Maar volhoudend, verdurend, kreeg ik zicht op een aantal dingen die ik liet liggen. Om allerlei goede redenen dat begrijp je, maar ten diepste – natuurlijk – uit angst.

Een tekenend voorbeeld in mijn leven is het organiseren van meer avontuur. Ik verlang ernaar, maar doe het te weinig. Terwijl het me stromen van energie geeft als ik dingen onderneem. Juist het stagneren zorgt voor frustratie, ook al houdt het me veilig in m’n comfort-zone.

Het draait om het nemen van verantwoordelijkheid: je angsten herkennen en tóch doen waarvan je voelt dat het belangrijk voor je is. Ook iets wat ik me weer herinnerde. Ter plekke besloot ik wat avontuur te organiseren én tegelijk een puntje van mijn bucketlist af te strepen: het spotten van een echt, levend, woest, wild zwijn. Er scheen een plaag te zijn in de heuvels waar ik me bevond, dus dit was de perfecte gelegenheid!

Ik vervroegde mijn ochtend-run met anderhalf uur en opende mijn zintuigen naar ieder mogelijk snuivend geluid in de struiken. En wat hoorde ik? Krekels, heel veel krekels.
Toch hielp het me: ik was in beweging gekomen, op avontuur, moest erg lachen om een hond die ik ook nog even met een wild zwijn verwarde én was bezig met puntjes van mijn eigen lijstje in plaats van met die van een ander.

Ontdek deze gedachte: ergeren aan anderen = onvrede in jezelf + er liggen dingen om aangepakt te worden.

—————————–

Ervaar je onvrede? Kom eens praten. Je krijgt jezelf in beeld en datgene wat stagneert wordt helder. Richting geven aan je leven zoals je zou willen, daar heb je soms even hulp bij nodig. Wees welkom. Ik wil graag die gesprekspartner voor jou zijn.

Foto: Eline Bos