Hiermee houd je een negatief zelfbeeld in stand. En een tip hoe dat te doorbreken.

‘Ik ben volgens mij niet helemaal goed’. verzuchtte Brigitte Kaandorp in een van haar conferences.  De zaal schaterde, want ja, iedereen herkende er wel wat in.

Beduusd onthult ze hoe ze tot die conclusie was gekomen. Zoals dat haar taarten steeds bevroren blijken te zijn als ze die wil aansnijden, in een kamer vol visite. Of dat ze iedere dinsdag weer met kliko’s achter de vuilniswagen aan loopt te hollen. 

We denken het misschien allemaal weleens, dat er iets met ons is. Maar als je structureel denkt dat je niet goed (genoeg) bent, dan heb je last van een negatief zelfbeeld. En het lastige daaraan is dat je vaak zelf bijdraagt aan de instandhouding ervan, zonder dat je het in de gaten hebt. Dat is heikel, want hoe doorbreek je dat dan?

In dit blog beschrijf ik één aspect waarmee je dat doet, dat in stand houden. En ik geef je een tip om het om te draaien.

Wat is een negatief zelfbeeld?

Wat is dat nu precies, een negatief zelfbeeld? Simpel gezegd: je hebt last van een negatief zelfbeeld als je structureel denkt dat anderen beter zijn dan jij. Als je gelooft dat je niet goed genoeg bent, of dat je te anders bent. Je voelt je dan minderwaardig en dat knaagt aan je zelfvertrouwen. 

Niet fijn dus. Want je begrijpt, dat heeft invloed en er lekt veel energie mee weg. Het is als een basisovertuiging die de filter kleurt waardoor je kijkt. Gebeurt er iets wat je niet prettig vindt, hup, dan schuift dat filter ervoor. Sta je bijvoorbeeld met iemand te praten die steeds langs je heen de zaal inkijkt? Hup, dan denk je: ‘Zie je wel, ik ben blijkbaar niet de moeite waard.’ Daar word je best ongelukkig van!

Hou je een negatief zelfbeeld echt zelf in stand?

Er is één grote berenkuil waar je met deze basisovertuiging makkelijk in tuimelt: je betrekt datgene wat negatief op je overkomt ongemerkt steeds op jezelf. In plaats van dat je waarneemt dat de persoon tegenover je een onrustig persoon is die zich nooit lang kan focussen in een 1 op 1 gesprek, zie je het – in een reflex – als iets wat met jou te maken heeft. De rest ontgaat je.

Het is niet gek hoor, als je de dingen snel op jezelf betrekt. Dat groeit zo wanneer je lang onder het juk van minderwaardigheidsgevoelens leeft. Toch wordt het leven een ander verhaal als je je van dat patroon weet te bevrijden.

Je ziet wat je denkt

Het punt is: je ziet wat je denkt. Denk je dat je minder waard bent, dan ga je door die bril naar de dingen kijken. Je kunt het herkennen aan het ‘zie-je-wel’ gevoel. Hier wat voorbeelden:

• Als iemand steeds weer zijn eigen verhaal vertelt en niet naar jou vraagt omdat hij de vaardigheid ‘dialoog aangaan’ niet ontwikkelt heeft, denk je snel: Zie je wel, blijkbaar ben ik een saai persoon.
• Ontmoet je iemand die moe is en geen puf heeft om aandachtig naar je te luisteren, krijg je het gevoel: ik ben ook niet interessant genoeg.
• Doet iemand stug omdat hij met z’n hoofd bij het slechte functioneringsgesprek zit van eerder die dag, constateer je: ik ben niet leuk genoeg om contact mee te maken. Het komt door mij. 

Herken je het? Frappant he. Als je het eenmaal gaat zien dan gaat er een wereld voor je open.

Hoe blijf je uit de berenkuil?

Hoe stop je de reflex van dingen steevast op jezelf betrekken? Bewustwording is het begin van verandering! Het is als bij een mobiele telefoon; draai de lens om. Niet langer op selfie-stand, maar switch eens het perspectief. Reageert iemand niet leuk op je, neem de tijd om te observeren. Denk niet meteen: die ander wijst mij af, zie je wel, ik ben blijkbaar niet oké. Maar sta open voor wat er zou kunnen spelen bij die ander.

Is de ander moe? Kan hij niet zoveel woorden verwerken? Reageert hij ook zo naar anderen? Moet hij even wennen aan het contact? Heeft hij een vriendelijk woord nodig voordat hij zich kan openen? Wees geïnteresseerd.

Zorg voor jezelf

Puntje van zelfzorg; geef jezelf ondertussen wat steun. Want om niet in de vaste, gek genoeg ook veilige reflex van zelfveroordeling te schieten heb je geruststellende gedachtes nodig (‘Het komt goed, ik ben goed’). Zo kalmeer je. Neem even rust, haal adem, masseer bijvoorbeeld even je handen. Maar kijk, observeer en blijf een tijdje in de neutrale stand. Zodra het negatieve innerlijke stemmetje weer wil gaan tetteren zeg je: ik hoor je, maar nu even niet.

Dat vergt oefening hoor, maar als het je 1x van de 10x lukt mag je jezelf al feliciteren. Daar kun je op voortbouwen.

Kun je hiermee je zelfvertrouwen versterken?

Hoewel deze oefening je in het moment goed kan helpen, ben je hiermee nog niet van je negatieve zelfbeeld af. Een diep geworteld negatief zelfbeeld herstellen heeft meer zorg en aandacht nodig. Als je daarin grondig werk wilt verrichten en er hulp bij zoekt, weet me dan te vinden. Maar een eerste stap doen, daar kun je vandaag al mee beginnen! Dan begint er al iets te keren. 

En kun je tussen het oefenen door een momentje van ontspanning gebruiken? Hier vind je de sketch van ‘Ik ben niet helemaal goed’. Lekker lachen met Brigitte werkt relativerend.

Meer lezen over herstellen van een negatief zelfbeeld?

Wil je meer lezen over het overwinnen van je negatieve zelfbeeld en het groeien in zelfvertrouwen? Ik schrijf er regelmatig over. Zoals in deze blog: ‘Zo kom je van je onzekerheid af. Ook al denk je: onmogelijk.’
Rechtstreeks mijn tips in je mailbox krijgen kan ook. Geef je dan hier op.

Volgen op social media kan via: Facebook, LinkedIn, Instagram